Det er nok ei semje blant bygdefolk om at sentimentalitet er pinleg, ein har då nyttigare ting å ta seg til med. Men sjå, der fekk ho eit drøymande uttrykk i andletet, ho ser gjennom eit indre ljosbilete-show, ho har lyst å formidla kjenslene sine til deg. Du har spurd ho om kvar ho helst har lyst å vera, og høgst truleg står ho no og tenkjer på fjellet sitt.
Der ein er fri, der ein har utsyn, der ein møter soga frå ættene sine. Der ein skal setja seg ned på steinbenken utanfor selet og sjå på elva før ein låser seg inn og pakkar ut sekken. Helst skal ein vera heilt åleine, berre ein sjølv og den ævelege naturen, i det minste får ein ta seg ein avstikkar frå fylgjet sitt og gå ein tur åleine til ein nut, slik at ein får vera i ro og ta inn over seg den store naturen. Det er ikkje så mykje å seia om saka, kanskje ein såg ei rype, det er fakta å ta med seg heim.
Det er greitt nok at bergensarane går til Skrott, men alle veit at det ikkje kan verta den same heilage handlinga for dei. Det vert meir som trim å rekna.
Folk brukar pengar på psykolog og gestalt-terapi og englekurs hos Märtha Louise, ja, det er nok helst bergensarar som gjer det, det er greitt nok at bergensarane brukar pengar på å finna seg sjølve, men dei kunne jo berre gått til fjells. Kanskje ikkje til Skrott, som er vårt fjell, men til nokre fjell langt inne i Samnanger kommune.
Eg fann kje hugnad i mitt ferdafylgje,og tida vart so beisk og orme langog lufta var so tung av kvardagsmyljeder nede på den gamle heimevang.Eg vassa bekk og bægjall elvebylgje,eg stunda til det høge blåfjellsfang.Eg finn min gud i klåre stjennenæternår allheimsgråten høgfjellsvangen væter.
Det skreiv Olav Nygard i 1913. Han var frå Modalen, Vestlandet.
Kvar gong eg flyg med Widerøe, vert eg minna på kor lukkeleg eg må vera som bur i ei bygd. I kvart nummer av gratis-bladet om bord, Perspektiv, kan eg lesa ein tidsriktig reportasje om spennande menneske som har gjort eit val i livet. Dei flyt ikkje med straumen. Dei har flytta på landet. Her har dei kjøpt eit småbruk eller eit fyr, og har funne meining i tilveret.
Kanskje får dei jamlege oppdateringar på e-posten sin om det nyaste innan ”simple living.” Dette er ei verdsomfemnande rørsle av folk med mål om ein enklare livsførsel, redusert forbruk og meir tid til vener og familie. Det dukkar opp ein reportasje om ein ”simple living-”familie i avisene no og då, gjerne i eit helgebilag, på livsstil- og interiørsidene. Den typiske ”simple living-”familien har forlate ein godt betalt jobb i byen, til dømes Oslo. Dei flyttar ut i distriktet, går ned i redusert stilling, kvittar seg med alle tinga dei ikkje treng, dyrkar økologiske reddikar i hagen, kjem i pakt med naturen, og har full kontroll over tida og lukka si. Kanskje les dei magasinet ”Lev landlig, ” ein publikasjon med ”inspirerende artikler og tips om hus og byggeskikk, interiør, mat, hage og landlige reisemål.” Her kan ein altså få råd og vink om korleis ein kan velja seg interiør som signaliserer at ein har vald ein anti-materialistisk livsstil.
Det er verd å merka seg at ein hjelpepleiar som ikkje får jobba full stilling av di distrikts-kommunen hennar skal spara pengar, og som difor ikkje har råd til ein stor sofa og eit dyrt fjernsynsapparat, ikkje kan kategoriserast som ”simple living-”person. Vedkomande har ikkje gjort eit medvite val, og kan difor ikkje reknast som trendy.
Når Lars Monsen står i kø på Gardermoen, samanliknar han det med å frysa. Ein må berre godta at det skjer, og vera tolmodig. Han lever av å leva det enkle livet.
Tankane om det enkle, naturnære livet på landet er ikkje nye. Ein klassikar innan naturfilosofi er boka ”Walden - Livet i skogene” av den amerikanske filosofen Henry David Thoreau. Han ynskte å få eit perspektiv på sivilisasjonen og utplyndringa av naturen, og flytta ut i ei enkel, sjølvbygd hytte i to år. Her budde han åleine. Han nytta røynslene frå skiftingane i naturen, frå studia av planter og dyr, det praktiske hushaldet, tilhøvet til naboane, som grunnlag for filosofisk refleksjon. ”Dersom eit menneske ikkje går i takt med dei rundt seg, er det kanskje fordi han høyrer rytmen frå ei anna tromme,” sa Thoreau i 1854.
Dersom eg får ein telefon frå ein ven, og eg til dømes sit under ein apal, seier eg det som det er. Eg sit under eit epletre, fortel eg. Venen min vil då høgst truleg meina at dette høyrest heilt fantastisk ut. Tenk å ha det slik, sitja under eit epletre i Hardanger, tenk å kunna liggja i senga om hausten og høyra på bekken og på hjorten som er galen og brølar i skogen. Tenk å leva eit liv der årstidene har meining, der det kjem lam om våren og der vatnet til huset år om anna frys om vinteren. Eg høyrer at venen min i byen lengtar, og at han tenkjer at eg er nesten ein Lars Monsen eller ein Henry David Thoreau. Eg seier det ikkje, men eg tenkjer at det ikkje er sant. Venen min i byen finn nok ikkje ro, men han køyrer heller ikkje ein stor firhjulstrekkar som er god å ha dei fire dagane med snøfall. Han varmar ikkje opp eit hus på 300 kvadratmeter. Han tek ikkje bilen, i staden for bussen, berre fordi han ikkje orkar tanken på at bussen tek ein omveg til der han skal, og at han må gå 250 meter med tre bæreposar. Han møter ikkje naturen i kvardagen, men kanskje oppfører han seg likevel meir varleg andsynes fellesressursane våre.
Det er lett å vera Olav Nygard ein laurdag, å vera ein som finn svar i fjellet. Det er lett å vera Lars Monsen ein sundag i fint ver, finna seg turrved og laga seg middag ute i skogen. Det er lett å vera David Henry Thoreau i ferien, reisa fem dagar på hytta eller på stølen og tenkja at frå no av skal eg alltid vera inderleg takksam for at det finst dusj.
Skal ikkje eg få køyra bil til handelslaget, når Arne Næss får køyra helikopter til hytta si? Det er ikkje lett å vera den japanske haiku-diktaren Basho i kvardagen. Om han skriv Olav H. Hauge:
Ikkje bil,
ikkje fly –
anten ein høyslede
eller ei skranglekjerre
- eller eldvogni til Elias!
Du kjem ikkje lenger enn Basho.
Han rakk fram til fots.
Der ein er fri, der ein har utsyn, der ein møter soga frå ættene sine. Der ein skal setja seg ned på steinbenken utanfor selet og sjå på elva før ein låser seg inn og pakkar ut sekken. Helst skal ein vera heilt åleine, berre ein sjølv og den ævelege naturen, i det minste får ein ta seg ein avstikkar frå fylgjet sitt og gå ein tur åleine til ein nut, slik at ein får vera i ro og ta inn over seg den store naturen. Det er ikkje så mykje å seia om saka, kanskje ein såg ei rype, det er fakta å ta med seg heim.
Det er greitt nok at bergensarane går til Skrott, men alle veit at det ikkje kan verta den same heilage handlinga for dei. Det vert meir som trim å rekna.
Folk brukar pengar på psykolog og gestalt-terapi og englekurs hos Märtha Louise, ja, det er nok helst bergensarar som gjer det, det er greitt nok at bergensarane brukar pengar på å finna seg sjølve, men dei kunne jo berre gått til fjells. Kanskje ikkje til Skrott, som er vårt fjell, men til nokre fjell langt inne i Samnanger kommune.
Eg fann kje hugnad i mitt ferdafylgje,og tida vart so beisk og orme langog lufta var so tung av kvardagsmyljeder nede på den gamle heimevang.Eg vassa bekk og bægjall elvebylgje,eg stunda til det høge blåfjellsfang.Eg finn min gud i klåre stjennenæternår allheimsgråten høgfjellsvangen væter.
Det skreiv Olav Nygard i 1913. Han var frå Modalen, Vestlandet.
Kvar gong eg flyg med Widerøe, vert eg minna på kor lukkeleg eg må vera som bur i ei bygd. I kvart nummer av gratis-bladet om bord, Perspektiv, kan eg lesa ein tidsriktig reportasje om spennande menneske som har gjort eit val i livet. Dei flyt ikkje med straumen. Dei har flytta på landet. Her har dei kjøpt eit småbruk eller eit fyr, og har funne meining i tilveret.
Kanskje får dei jamlege oppdateringar på e-posten sin om det nyaste innan ”simple living.” Dette er ei verdsomfemnande rørsle av folk med mål om ein enklare livsførsel, redusert forbruk og meir tid til vener og familie. Det dukkar opp ein reportasje om ein ”simple living-”familie i avisene no og då, gjerne i eit helgebilag, på livsstil- og interiørsidene. Den typiske ”simple living-”familien har forlate ein godt betalt jobb i byen, til dømes Oslo. Dei flyttar ut i distriktet, går ned i redusert stilling, kvittar seg med alle tinga dei ikkje treng, dyrkar økologiske reddikar i hagen, kjem i pakt med naturen, og har full kontroll over tida og lukka si. Kanskje les dei magasinet ”Lev landlig, ” ein publikasjon med ”inspirerende artikler og tips om hus og byggeskikk, interiør, mat, hage og landlige reisemål.” Her kan ein altså få råd og vink om korleis ein kan velja seg interiør som signaliserer at ein har vald ein anti-materialistisk livsstil.
Det er verd å merka seg at ein hjelpepleiar som ikkje får jobba full stilling av di distrikts-kommunen hennar skal spara pengar, og som difor ikkje har råd til ein stor sofa og eit dyrt fjernsynsapparat, ikkje kan kategoriserast som ”simple living-”person. Vedkomande har ikkje gjort eit medvite val, og kan difor ikkje reknast som trendy.
Når Lars Monsen står i kø på Gardermoen, samanliknar han det med å frysa. Ein må berre godta at det skjer, og vera tolmodig. Han lever av å leva det enkle livet.
Tankane om det enkle, naturnære livet på landet er ikkje nye. Ein klassikar innan naturfilosofi er boka ”Walden - Livet i skogene” av den amerikanske filosofen Henry David Thoreau. Han ynskte å få eit perspektiv på sivilisasjonen og utplyndringa av naturen, og flytta ut i ei enkel, sjølvbygd hytte i to år. Her budde han åleine. Han nytta røynslene frå skiftingane i naturen, frå studia av planter og dyr, det praktiske hushaldet, tilhøvet til naboane, som grunnlag for filosofisk refleksjon. ”Dersom eit menneske ikkje går i takt med dei rundt seg, er det kanskje fordi han høyrer rytmen frå ei anna tromme,” sa Thoreau i 1854.
Dersom eg får ein telefon frå ein ven, og eg til dømes sit under ein apal, seier eg det som det er. Eg sit under eit epletre, fortel eg. Venen min vil då høgst truleg meina at dette høyrest heilt fantastisk ut. Tenk å ha det slik, sitja under eit epletre i Hardanger, tenk å kunna liggja i senga om hausten og høyra på bekken og på hjorten som er galen og brølar i skogen. Tenk å leva eit liv der årstidene har meining, der det kjem lam om våren og der vatnet til huset år om anna frys om vinteren. Eg høyrer at venen min i byen lengtar, og at han tenkjer at eg er nesten ein Lars Monsen eller ein Henry David Thoreau. Eg seier det ikkje, men eg tenkjer at det ikkje er sant. Venen min i byen finn nok ikkje ro, men han køyrer heller ikkje ein stor firhjulstrekkar som er god å ha dei fire dagane med snøfall. Han varmar ikkje opp eit hus på 300 kvadratmeter. Han tek ikkje bilen, i staden for bussen, berre fordi han ikkje orkar tanken på at bussen tek ein omveg til der han skal, og at han må gå 250 meter med tre bæreposar. Han møter ikkje naturen i kvardagen, men kanskje oppfører han seg likevel meir varleg andsynes fellesressursane våre.
Det er lett å vera Olav Nygard ein laurdag, å vera ein som finn svar i fjellet. Det er lett å vera Lars Monsen ein sundag i fint ver, finna seg turrved og laga seg middag ute i skogen. Det er lett å vera David Henry Thoreau i ferien, reisa fem dagar på hytta eller på stølen og tenkja at frå no av skal eg alltid vera inderleg takksam for at det finst dusj.
Skal ikkje eg få køyra bil til handelslaget, når Arne Næss får køyra helikopter til hytta si? Det er ikkje lett å vera den japanske haiku-diktaren Basho i kvardagen. Om han skriv Olav H. Hauge:
Ikkje bil,
ikkje fly –
anten ein høyslede
eller ei skranglekjerre
- eller eldvogni til Elias!
Du kjem ikkje lenger enn Basho.
Han rakk fram til fots.
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar